Ślepota śnieżna - przyczyny, objawy i leczenie. Wszystko o chorobie śnieżnej

Okulary słoneczne zimą? Wśród wielu osób panuje przekonanie, że okulary przeciwsłoneczne to gadżet, który nosimy tylko latem. To błąd, ponieważ również zimą nasze oczy są narożne na szkodliwe promieniowanie UV. I to 100 razy bardziej niż latem! Brak ostrożności zimą, zwłaszcza w górach, może skutkować ślepotą śnieżną. Objawy tej choroby są uciążliwe, ale całkowicie odwracalne. Górska ślepota może jednak mocno utrudnić życie - nie tylko himalaistom.

Czym jest ślepota śnieżna?

To choroba oczu spowodowana ostrym zapaleniem spojówek i uszkodzeniem nabłonka rogówki. Wymienione zmiany struktur powierzchni oka wywołane są przez stosunkowo silne promieniowanie UV-B. Objawia się szeregiem bolesnych dolegliwości i znacząco utrudnia funkcjonowanie. Nazywana jest także ślepotą lodowcową oraz górską ślepotą. Te określenia wynikają z faktu, że ślepota śnieżna najczęściej dotyka himalaistów oraz osoby przebywające zimą w górach. 

Wbrew nazwie ślepota śnieżna nie powoduje utraty wzroku, ale znacząco pogarsza komfort widzenia. Górska ślepota ma charakter odwracalny, ale w ekstremalnych przypadkach będzie powodować poważne dolegliwości do końca życia. Przykładem jest gen. Wojciech Jaruzelski, który wszędzie poruszał się w przyciemnianych okularach. Musiał to robić, ponieważ na Syberii jego wzrok został silnie uszkodzony przez światło słoneczne odbijające się od śniegu. Okulary Jaruzelskiego stały się więc swego rodzaju “symbolem” ślepoty śnieżnej w Polsce. Na tę samą chorobę zapadł prawdopodobnie himalaista Tomasz Mackiewicz tuż przed śmiercią w styczniu 2018 r. Kiedy wszedł na szczyt Nanga Parbat, krzyczał, że “nic nie widzi”. Niestety niedługo później zmarł z powodu choroby wysokościowej.

Kto jest zagrożony górską ślepotą?

To oczywiście ekstremalne przypadki zachorowań. Jednak choroba śnieżna może dotknąć każdego. Najbardziej narażone są osoby uprawiające górskie sporty zimowe i wypoczywające na wakacjach w miejscach mocno nasłonecznionych (zwłaszcza zimą), niestosujące żadnej ochrony oczu. A to dlatego, że zimą ekspozycja na promieniowanie UV jest większa niż latem - podczas słonecznych dni nawet 85 proc. promieni UV jest odbijanych przez śnieg. Dla porównania piasek na plaży odbija dwukrotnie mniej promieni. Zimą w górach musimy uważać na oczy nawet w pochmurne dni.

A jednak wiele osób naraża się na ślepotę śnieżną, np. bawiąc się lub ćwicząc na stokach, ponieważ nie chcą męczyć się z zaparowanymi szkłami okularów przeciwsłonecznych. Sprawdź, co robić, żeby okulary nie parowały: https://www.visionexpress.pl/inspiracje/Znacie-problem-zaparowanych-okularow i należycie zabezpiecz swój wzrok.

Jak rozpoznać ślepotę śnieżną?

Objawy choroby śnieżnej pojawiają się po około 4 -12 godzinach od momentu, w którym doszło do poparzenia oczu. 

Ślepota śnieżna - pierwsze objawy:

•  światłowstręt,
•  ból oczu - bardzo silny i nasilający się przy poruszaniu oczami,
• zaczerwienienie oczu,
• opuchnięte powieki,
•  łzawienie,
• uczucie piasku w oku,
• ból głowy.

Jeśli zauważymy u siebie objawy tego rodzaju i podejrzewamy, że możemy cierpieć na chorobę śnieżną, powinniśmy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. W międzyczasie zalecane jest unikanie światła i ekranów.

Ślepota śnieżna - leczenie doraźne i długotrwałe

Lekkie objawy związane z zapaleniem spojówek i podrażnieniem nabłonka rogówki są stosunkowo łatwo uleczalne. Pierwszym działaniem jest znalezienie miejsca w mieszkaniu, w którym jest najciemniej. Jeśli ból oczu na to pozwala, można nałożyć na nie opaskę lub specjalne opatrunki. Należy także przemywać oczy zimną wodą oraz stosować zimne okłady. Okulista może zalecić specjalne krople do przemywania i nawilżania oczu oraz środki przeciwbólowe. W przypadku średnio nasilonego bólu, tabletki przeciwbólowe dostępne bez recepty także powinny się sprawdzić.

Najważniejsze jest regularne przemywanie oczu, ponieważ przy dolegliwościach ślepoty śnieżnej, mają one zwiększoną podatność na infekcje. Jeśli korygujemy swój wzrok, nie ma mowy o noszeniu soczewek kontaktowych w takim momencie. Całkowite wyleczenie ze ślepoty śnieżnej zajmuje od 48 do 72 godzin. Jeśli po tym czasie objawy wciąż są odczuwalne, to prawdopodobnie do końca życia chory będzie zmuszony nosić ciemne okulary, aby chronić się przed dalszymi obrażeniami,

Jak uniknąć ślepoty śnieżnej?

Wszyscy wiedzą, że zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Podstawą przy zapobieganiu chorobie śnieżnej są okulary przeciwsłoneczne. I to nie okulary kupione w przypadkowym miejscu, ponieważ szkła, aby chronić przed ślepotą śnieżną, muszą posiadać skuteczny filtr UV. Najlepiej wybrać ten przeznaczony do okularów używanych w warunkach wysokogórskich. To nie wszystko. Jeśli ktoś wybiera się w góry zimą, to powinien mieć okulary wyposażone w tzw. ścianki boczne oraz linkę, która ochroni nas przed zgubieniem szkieł (a i tak zawsze warto mieć parę zapasową).  Z kolei na wyprawę wysokogórską trzeba już zabrać gogle z filtrem UV.

Materiał partnera

Zdjęcia: Shutterstock; materiały prasowe