- Od kuchni
Z podróży na talerz: karczoch wspiera pamięć, serce i długowieczność
Podczas podróży poznajemy nowe smaki, a karczoch to jedno z tych warzyw, które warto wprowadzić do diety także po powrocie do domu. Pochodzący z rejonu Morza Śródziemnego karczoch od wieków ceniony jest za swoje prozdrowotne właściwości. Jak podaje Medonet, pomaga obniżyć cholesterol, wspiera pamięć, układ trawienny i może być kluczem do lepszego samopoczucia, szczególnie po 60. roku życia.
Podróże uczą nas nie tylko nowych miejsc i kultur, ale także nowych smaków. Często to właśnie na południu Europy, we Włoszech, Francji czy Hiszpanii po raz pierwszy spotykamy się z karczochem – niepozornym warzywem, które od wieków obecne jest w tamtejszej kuchni i tradycyjnej medycynie. Pochodzi z rejonu basenu Morza Śródziemnego, gdzie do dziś uznawany jest za symbol zdrowego stylu życia i długowieczności. Warto wiedzieć, dlaczego warto go spróbować — nie tylko podczas wakacyjnych wyjazdów.
Jak podaje Medonet, to niepozorne warzywo pomaga wzmocnić pamięć i obniżyć cholesterol. Eksperci zalecają je seniorom.
Karczoch, niepozorne warzywo znane od wieków w kuchni i medycynie naturalnej, wraca na czołówki jako jedno z najlepszych wsparć dla zdrowego starzenia się. Jego bogactwo witamin, minerałów i przeciwutleniaczy przyciąga uwagę specjalistów, którzy podkreślają jego szerokie korzyści zdrowotne.
— Karczoch wykazuje działania przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, neuroprotekcyjne, a także pomaga obniżać poziom szkodliwych lipidów we krwi — zauważa dr Isabelle de Vaugelas, dietetyczka i specjalistka ds. mikroodżywiania, w rozmowie z magazynem "Le Journal des Femmes".

Karczochy sa bardzo popularne na południu Europy, we Włoszech, Francji czy Hiszpanii.
Sekret długowieczności na talerzu
Choć genetyka odgrywa istotną rolę w procesach starzenia, to codzienne wybory, w tym dieta, mają nie mniejsze znaczenie. Zbilansowane posiłki oparte na warzywach, zdrowych tłuszczach i pełnoziarnistych produktach mogą znacząco opóźnić oznaki starzenia i wspierać walkę z chorobami przewlekłymi. Karczoch wpisuje się w tą filozofię jako składnik, który szczególnie zasługuje na włączenie do menu osób po 60. roku życia.
Jak podkreśla dr de Vaugelas, karczoch jest prawdziwą skarbnicą składników odżywczych. Zawiera m.in. witaminy A, C, D, E, K, a także wiele minerałów, takich jak żelazo, wapń, fosfor czy cynk. Dzięki temu działa jak tarcza ochronna dla organizmu, obniżając poziom "złego" cholesterolu LDL, który z wiekiem stanowi coraz większe zagrożenie dla serca i układu krążenia. Co więcej, jego wysoka zawartość błonnika wspiera zdrowie układu trawiennego, skutecznie przeciwdziałając problemom takim jak zaparcia.
Zdrowie mózgu w zasięgu ręki
Działanie karczocha nie ogranicza się jedynie do serca czy układu trawiennego. Ekspertka zauważa, że zawartość fosforu w tym warzywie przyczynia się do lepszego transportu tlenu do mózgu, a także chroni komórki nerwowe przed degradacją. Ważna rola przypada też kwasowi foliowemu, który jest kluczowy dla zachowania dobrej pamięci. Już jeden karczoch może pokryć ponad 20% dziennego zapotrzebowania na ten składnik.
— Aby wykorzystać w pełni jego potencjał, najlepiej jeść karczochy na surowo, na przykład z odrobiną soli. Taka forma pozwala zachować najwięcej witamin i minerałów — radzi dr de Vaugelas. Alternatywnie karczocha można ugotować lub ugrillować, przy czym należy zadbać o to, by proces obróbki termicznej był jak najkrótszy i delikatny.
Ostrożnie z jelitami: komu karczoch może zaszkodzić?
Mimo swoich licznych zalet, karczoch nie jest rozwiązaniem idealnym dla każdego. U osób z wrażliwym układem pokarmowym może wywoływać wzdęcia, bóle brzucha lub biegunkę. Eksperci zalecają jedzenie tego warzywa w umiarkowanych ilościach — raz lub dwa razy w tygodniu. W przypadku nieprzyjemnych reakcji warto skonsultować się z lekarzem i rozważyć suplementację.
Co istotne, osoby z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak choroby woreczka żółciowego, wątroby czy układu pokarmowego, powinny być szczególnie ostrożne. Dr de Vaugelas wskazuje, że konsultacja z lekarzem lub farmaceutą jest niezbędna przed rozpoczęciem suplementacji preparatami zawierającymi ekstrakt z karczocha.
Niepozorne, lecz pełne potencjału warzywo
Karczoch, choć nie cieszy się jeszcze taką popularnością jak inne warzywa, zdobywa uznanie naukowców i dietetyków. Jak przekonują eksperci, może odegrać istotną rolę w utrzymaniu zdrowia na wielu poziomach — od serca po mózg. Przy jego regularnym, ale rozsądnym spożyciu osoby po 60. roku życia mogą skutecznie wspierać swój organizm w procesie starzenia.

Przygotowanie dań z karczochów wcale nie jest trudne. Można podawać je na różne sposoby: w tartach, sałatkach czy pieczone z oliwą.
Jak jeść karczochy? Pomysły na proste i zdrowe dania z karczocha
Choć we Włoszech, Francji czy Hiszpanii karczochy są kulinarną codziennością, w Polsce wciąż uchodzą za warzywo trochę egzotyczne. Tymczasem ich przygotowanie wcale nie jest trudne. Co więcej, mogą być świetnym urozmaiceniem codziennej diety – zarówno w wersji lekkiej i dietetycznej, jak i bardziej sycącej. Oto kilka inspiracji, które warto wypróbować, by w pełni skorzystać z dobroczynnych właściwości tego niezwykłego warzywa.
- Sałatka z karczochów na zimno
To jedna z najprostszych form podania. Wystarczy świeżego lub marynowanego karczocha pokroić w cienkie plasterki, dodać rukolę, odrobinę parmezanu i polać wszystko oliwą z oliwek oraz sokiem z cytryny. Można wzbogacić sałatkę o orzechy włoskie albo pestki dyni. Takie danie sprawdzi się doskonale jako lekka kolacja lub dodatek do ryby.
- Karczochy duszone w białym winie z czosnkiem
To klasyka kuchni włoskiej. Karczochy oczyszcza się z twardych liści, przekraja na pół, a następnie dusi na oliwie z dodatkiem czosnku, odrobiny białego wina, soku z cytryny i świeżych ziół – najczęściej tymianku lub pietruszki. Tak przygotowane świetnie komponują się z grillowaną rybą lub jako samodzielne, lekkie danie warzywne.
- Risotto z karczochami
Delikatne, kremowe risotto z dodatkiem karczochów to sposób, by włączyć to warzywo do codziennej kuchni w bardziej sycącej odsłonie. Karczochy należy wcześniej lekko poddusić lub ugotować na parze, a następnie dodać je pod koniec gotowania risotto. Doskonale sprawdzi się tu ser pecorino albo parmezan.
- Grillowane karczochy z jogurtem i ziołami
Świetny pomysł na zdrową przekąskę lub dodatek do obiadu. Po oczyszczeniu i obgotowaniu karczochy wystarczy lekko zrumienić na patelni grillowej lub w piekarniku, a następnie podać z gęstym jogurtem naturalnym wymieszanym z koperkiem, pietruszką lub szczypiorkiem. To danie nie tylko pięknie wygląda, ale i wspiera trawienie.
- Zupa krem z karczocha
Dla osób, które wolą ciepłe, łagodne smaki, zupa krem będzie idealnym rozwiązaniem. Podstawą może być bulion warzywny lub drobiowy, do którego dodaje się ugotowane karczochy, ziemniaki, cebulę i odrobinę śmietanki. Po zmiksowaniu otrzymujemy gładki, aromatyczny krem, który warto posypać prażonymi pestkami dyni lub grzankami.
- Marynowane karczochy na przystawkę
Gotowe marynowane karczochy, które bez trudu kupimy w sklepach, to szybki sposób na zdrową przekąskę. Wystarczy ułożyć je na talerzu z oliwkami, kawałkami sera feta, suszonymi pomidorami i skropić oliwą z oliwek. Takie antipasti świetnie sprawdzi się latem, zwłaszcza podczas spotkań w ogrodzie.
Jak podaje Medonet, karczochy najlepiej jeść na surowo lub delikatnie przetworzone, by zachować ich najcenniejsze właściwości zdrowotne.
Fot. Shutterstock